O szkoleniach z zakresu ortopedii oraz o współpracy pomiędzy specjalistami opowiadają lekarz ortopeda dr n. med. Joanna Wałecka oraz fizjoterapeutka dr Marta Jokiel.
Przygotowały Panie dla fizjoterapeutów biorących udział w projekcie FIZJO-LEARNING trzynaście szkoleń online na temat chorób związanych z kończynami górnymi. Jak narodził się pomysł przygotowania szkolenia prowadzonego wspólnie przez lekarza i fizjoterapeutę?
Marta Jokiel (MJ): Cała koncepcja wyrosła z tego, że razem z dr Joanną Wałecką kształciłyśmy się w Katedrze i Klinice Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, w której model współpracy pomiędzy ortopedą, a fizjoterapeutą był czymś naturalnym. Uczono nas, że zawsze warto wspólnie działać, a nie rywalizować, bo to pozwala nie tylko wzajemnie uzupełniać swoją wiedzę, ale też lepiej dbać o pacjenta. I dlatego, gdy Krajowa Izba Fizjoterapeutów zaproponowała nam udział w projekcie FIZJA, pomyślałyśmy, że tego typu szkolenia są najlepszym sposobem na pokazanie, jak ważna jest współpraca.
Joanna Wałecka (JW): Taka wielowymiarowa współpraca jest bardzo korzystna dla pacjentów, którzy dzięki temu przez cały proces leczenia nie czują się zagubieni. Ortopeda nie rozpisze ćwiczeń pacjentowi, a fizjoterapeuta nie zakwalifikuje go do operacji. Mimo że zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku są to specjaliści, którzy mają wiedzę na ten temat, ale żadna ze stron nie weźmie na siebie takiej odpowiedzialności. Poza tym pacjent z ortopedą widzi się dużo rzadziej niż z fizjoterapeutą. To fizjoterapeuta spędza z nim więcej czasu i nadzoruje jego leczenie, a ortopeda je prowadzi. Jeśli takiej współpracy brakuje, to zdarza się np. że ortopeda mówi jedno, a fizjoterapeuta drugie, albo mówią to samo tylko innym językiem, a wtedy pacjent czuje się zdezorientowany. Dlatego podczas szkoleń chciałyśmy tę współpracę pokazać i opowiedzieć, dlaczego ona jest tak istotna.
Co jeszcze mogłoby zachęcić fizjoterapeutów do udziału w tych szkoleniach?
JW: Wyjątkowość, która polega też na tym, że przekazujemy praktyczne informacje, których nie można znaleźć w książkach. Dzielimy się nie tylko wiedzą, ale również doświadczeniem z naszej codziennej praktyki zawodowej. W czasie studiów nie miałyśmy możliwości skorzystania z takich szkoleń. Ja osobiście, chcąc rozwinąć swoje umiejętności, jeszcze w czasie specjalizacji chodziłam dwa razy w tygodniu do poradni szpitalnej, aby zdobyć doświadczenie i nauczyć się jak rozmawiać z pacjentami oraz tego, jak ich leczyć. Jakbym była na pierwszym roku rezydentury, to oddałabym wszystko za takie szkolenia, ponieważ one są oparte na potwierdzonej wiedzy i na naszym praktycznym doświadczeniu z gabinetów.
Czy te szkolenia są tylko dla początkujących fizjoterapeutów czy też dla tych, którzy pracują już wiele lat w zawodzie?
MJ: Są dla wszystkich, nie tylko dla młodych specjalistów, którzy dopiero rozpoczynają pracę. Nawet fizjoterapeuci z bardzo dużym doświadczeniem mogą skorzystać i poznać np. nowoczesne metody leczenia. Te szkolenia są przygotowane w taki sposób, aby każdy fizjoterapeuta – bez względu na wiek i doświadczenie, i na to, czy pracuje z dziećmi, dorosłymi czy seniorami – mógł wyciągnąć z nich użyteczne informacje.
JW: To co wyróżnia te szkolenia, to też możliwość zapoznania się z nagraniami z sali operacyjnej. Nie każdy fizjoterapeuta ma okazję, żeby zobaczyć jak taka sala wygląda i co się na niej dzieje. Dajemy im nasze know-how, pokazujemy, jak wygląda operacja, nerw, ścięgno czy naczynie. Uczymy również np. jak poprawnie założyć ortezę.
W czym fizjoterapeucie może pomóc możliwość zobaczenia zapisu operacji?
MJ: Dla fizjoterapeuty informacja o tym, jaka metodę operacyjną zastosowano, jest kluczowa. Pomaga mu zdecydować np. o tym, kiedy może uruchomić pacjenta albo jakie wprowadzać obciążenia. Często rozwiewa też wątpliwości dotyczące tego, czy w pracy z pacjentem można zastosować dane metody np. fizykoterapii. Zawsze warto kontaktować się i rozmawiać z innymi specjalistami, ponieważ taka wymiana doświadczeń zazwyczaj przekłada się pozytywnie na jakość opieki nad pacjentem.
JW: Dla mnie jest istotne, abyśmy pamiętali, że każdy z nas specjalizuje się w jakiejś dziedzinie. Nie jestem radiologiem, oczywiście umiem odczytać rezonans, ale się w tym nie specjalizuję. Powinniśmy więc być bardzo ostrożni, jeśli chodzi o wypowiadanie się na temat dziedzin, w których nie jesteśmy specjalistami. Pacjent przez to może być zdezorientowany.
Czego fizjoterapeuta dowiaduje się z badania radiologicznego?
MJ: Podczas szkoleń, w których bierze udział również radiolog dr Arleta Witkowska-Łuczak, można zobaczyć nie tylko samo badanie radiologiczne, ale też poznać wnioski, jakie można wyciągnąć na jego podstawie. Warto pamiętać, że USG jest niezwykle cennym badaniem dodatkowym w diagnostyce chorób i urazów narządu ruchu. Dzięki niemu w nieinwazyjny sposób możemy zobrazować poszczególne tkanki podczas ruchu. Jest ono również niezwykle przydatne, gdy pojawiają się wątpliwości, tak jak wtedy, gdy nie jesteśmy pewni, czy pacjent ma uszkodzone ścięgno czy nerw. Badanie to jest również pomocne przy wyborze metody leczenia.
Co wpłynęło na taki wybór tematów i sposób prezentacji?
MJ: Są to najczęstsze problemy, z którymi ortopedzi i fizjoterapeuci spotykają się w swoich gabinetach. Omawiamy najnowsze wytyczne. Zarówno dr Wałecka i ja, jak i reszta naszego zespołu, przez całe nasze życie zawodowe ciągle się szkolimy – jeździmy na międzynarodowe kongresy, przedstawiamy wyniki swoich prac i współpracujemy ze specjalistami z całego świata. Dzięki temu wiedza, którą przekazujemy podczas szkoleń, jest oparta na faktach, badaniach naukowych oraz na naszym doświadczeniu, które od wielu lat zdobywamy w codziennej pracy.
Tematy szkoleń są dość szczegółowe, np. „uszkodzenie ścięgien zginaczy palców – zginacz głęboki i powierzchowny”.
JW: Dla laika tematyka proponowanych szkoleń mogą wydawać się szczegółowe, ale w rzeczywistości te jednostki chorobowe są bardzo ogólne. Fizjoterapeuci, którzy będą chcieli szkolić się z zakresu kończyny górnej, mogą wybrać jakąś konkretną część, np. bark, łokieć lub rękę. Chociaż w medycynie nie można się nauczyć jednego wąskiego zakresu i zajmować tylko nim, ponieważ nasze dolegliwości często są ze sobą powiązane (np. łokieć tenisisty czy golfisty może być przyczyną bólu barku albo kręgosłupa) oraz pacjent kompensuje sobie niesprawność, używając intensywniej innej części ciała. Zawsze warto pamiętać, że człowiek jest całością, dlatego medycyna też wymaga holistycznego podejścia i współpracy z lekarzami różnych specjalizacji.
MJ: Podczas szkoleń dążyłyśmy więc do tego, żeby pokazać zarówno to holistyczne podejście, jak i model idealnej współpracy, który – mam nadzieję z powodzeniem – udaje nam się wcielać w życie. Zajmując się razem z dr Wałecką pacjentem, staramy się być ze sobą w stałym kontakcie, rozmawiamy, wymieniamy się spostrzeżeniami i dzielimy opiniami, jeśli pojawiają się wątpliwości. Uzupełniamy się i próbujemy nawzajem rozumieć swoją rolę w procesie leczenia.
Ten model pracy jest idealny, ale chyba nie zawsze osiągalny w polskiej rzeczywistości?
JW: To kwestia chęci. Medycy muszą chcieć ze sobą współpracować.
MJ: To prawda. Ważne jest też, aby do tej współpracy wciągnąć również pacjenta. I przekonać go, że jeśli podczas rehabilitacji pojawią się jakiekolwiek pytania lub wątpliwości, to pacjent nie powinien mieć obiekcji przed skontaktowaniem się z fizjoterapeutą lub prowadzącym ortopedą.
dr n.med. Joanna Wałecka – lekarz, specjalista w ortopedii i traumatologii narządu ruchu – szczególnie barku, łokcia i nadgarstka. Pracuje w Rehasport Clinic w Poznaniu oraz współpracuje naukowo jako badacz z MAYO Clinic.
dr n. med. Marta Jokiel – fizjoterapeutka, związana z Katedrą i Kliniką Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki oraz Zakładem Fizjoterapii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, prezes Polskiego Towarzystwa Terapii Ręki, a od 2022 r. kierująca pierwszą w Polsce Pracownią Ortopedii, Traumatologii i Fizjoterapii Narządu Ruchu w Chorobach Rzadkich.
Korzystaj ze szkoleń na platformie Fizja!
Korzystaj ze szkoleń na platformie Fizja!Zdobywaj nową wiedzę dzięki szkoleniom w największej w Polsce bezpłatnej bazie 80. szkoleń online z 8. dziedzin fizjoterapii. Wśród nich 20 NOWYCH tematów z ortopedii w unikalnej formule łączącej wiedzę fizjoterapeuty, lekarza ortopedy i lekarza radiologa.
Zapoznaj się z nowymi szkoleniami pt.:
- Urazowa niestabilność barku
- Entezopatia nadkłykcia bocznego i przyśrodkowego
- Zwichnięcie stawu łokciowego – podstawy
- Zespół kanału nadgarstka
- Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego
- Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego
- Nieurazowa niestabilność barku
- Zapalenie pasma biodrowo-piszczelowego
- Terapia ręki
- Zespół ciasnoty podbarkowej (SIS – shoulder impingement syndrome)
- Złamanie końca dalszego kości promieniowej u dorosłych
- Postępowanie w przypadku uszkodzenia pierścienia rotatorów – ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego
- Uszkodzenie łąkotek stawu kolanowego
- Pourazowa niestabilność stawu skokowego
- Zespół bólowy nadgarstka w przypadku ganglionu
- Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego
- Uszkodzenie ścięgien zginaczy palców – zginacz głęboki i powierzchowny
- Złamanie głowy kości promieniowej – podstawy
- Amputacje i subamputacje na poziomie ręki – podstawowe postępowanie
- Zerwanie ścięgna Achillesa
Dostępna lista szkoleń online!
Wejdź na: fizja.pl
