Krystyna Dobosiewicz – autorka metody ćwiczeń dzieci ze skoliozą
Profesor Krystyna Dobosiewicz (1931-2007) – autorka metody ćwiczeń dzieci ze skoliozą, prekursorka rehabilitacji oraz kształcenia fizjoterapeutów
Krystyna Dobosiewicz urodziła się 3 kwietnia 1931 r. w Brzezinach Śląskich. Była absolwentką Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego we Wrocławiu (1954) oraz Wydziału Lekarskiego AM w Zabrzu (1972). W latach 1954-1958 pracowała w Instytucie Chirurgii Urazowej w Piekarach Śląskich, w latach 1958-1979 w Klinice Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej w Bytomiu, jako nauczyciel akademicki. W latach 1961–1965 uczestniczyła w organizacji ośrodka rehabilitacyjnego dla górników w Reptach. W latach 1964-1967, jako pierwsza w województwie śląskim, przeprowadziła wraz z Sekcją Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji badania u ponad 11 tysięcy dzieci ze środowisk miejskich i wiejskich, dotyczące oceny postawy dzieci i młodzieży.
W 1966 r. w warszawskiej AWF uzyskała stopień doktora nauk wychowania fizycznego, w 1988 r. stopień doktora habilitowanego nauk medycznych. Od 1999 r. profesor zwyczajny nauk medycznych. Specjalista drugiego stopnia z zakresu rehabilitacji medycznej oraz pierwszego stopnia z ortopedii i traumatologii. Interesowała się szczególnie schorzeniami narządu ruchu.
Po utworzeniu w 1973 r. kierunku rehabilitacji ruchowej w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Katowicach, została jego pierwszym kierownikiem. Stała się w ten sposób prekursorem kształcenia fizjoterapeutów na poziomie magisterskim na terenie Górnego Śląska. Od 1982 r. była kierownikiem Katedry i Kliniki Rehabilitacji Wydziału Lekarskiego Śląskiej AM w Zabrzu. W 1991 r., w ramach Kliniki uruchomiono Oddział Dziecięcy przy ŚAM w Reptach Śląskich, który specjalizował się w leczeniu zachowawczym bocznych skrzywień kręgosłupa.
Swoje życie naukowe i zawodowe poświęciła sprawom wyjaśnienia etiopatogenezy bocznych skrzywień kręgosłupa i zasadom ich leczenia. Była autorką metody leczenia zachowawczego skolioz poprzez asymetryczną mobilizację tułowia w ściśle symetrycznych pozycjach wyjściowych, zwaną „metodą Dobosiewicz”. Metoda wykorzystywana w leczeniu zachowawczym dziecięcych i młodzieńczych skolioz idiopatycznych, polega na czynnej korekcji deformacji kręgosłupa oraz poprawie funkcji oddechowych klatki piersiowej. Ma na celu uruchomienie żeber po wklęsłej stronie skrzywienia i mobilizację poszczególnych segmentów ruchowych kręgosłupa, zahamowanie rotacji kręgów poprzez zwiększenie kifozy piersiowej, uzyskanie wyrównania się czynności bioelektrycznej mięśni strony wklęsłej i wypukłej w pozycji skorygowanej oraz utrwalenie uzyskanej korekcji w pozycji pionowej i podczas chodu. W metodzie nie stosuje się ćwiczeń symetrycznych mięśni grzbietu, tylko ćwiczenia prowadzone w trzech symetrycznych pozycjach wyjściowych w klęku podpartym, których zadaniem jest mobilizacja klatki piersiowej i kręgosłupa poprzez asymetryczne oddychanie. Drugi rodzaj ćwiczeń ma za zadanie korygowanie skoliozy poprzez asymetryczne oddychanie w pozycji siadu ugiętego.
Była autorką i współautorką 125 oryginalnych prac, opublikowanych w kraju i za granicą, promotorem 18 prac doktorskich i opiekunem 3 prac habilitacyjnych. Ponadto 19 lekarzy i 5 fizjoterapeutów pod jej kierunkiem zdało egzaminy specjalizacyjne z zakresu rehabilitacji medycznej i rehabilitacji ruchowej. W latach 1987-2007 była członkiem Komitetu Rehabilitacji PAN, w latach 1987–1999 konsultantem regionalnym ds. rehabilitacji.
Aktywnie działała także społecznie. W 1961 r. zorganizowała jedną z pierwszych terenowych Sekcji Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji przy Zarządzie Wojewódzkim Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem w Katowicach i kierowała nią do 1986 r. W latach 1974-1990 organizowała obozy rehabilitacyjne dla studentów niepełnosprawnych, prowadziła szkolenia z zakresu wad postawy i bocznych skrzywień kręgosłupa, organizowanych przez Zespół ds. Promocji Zdrowia w Katowicach. Brała udział w akcjach letnich „Dziecko a środowisko” organizowanych przez Studencki Krąg Instruktorski ZHP ŚAM.
Działała w wielu towarzystwach naukowych, m.in. w Polskim Towarzystwie Ortopedycznym i Traumatologicznym, Polskim Towarzystwie Walki z Kalectwem, będąc jego członkiem założycielem i długoletnim sekretarzem Oddziału Śląskiego. Była również członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji, członkiem Rady Naukowej Centrum Osteoporozy oraz towarzystw zagranicznych zajmujących się problematyką schorzeń kręgosłupa: Europen Spinal Deformity Society, Spine Society of Europe, International Federated Body on Scoliosis Etiology.
Za pracę zawodową i społeczną została odznaczana m.in. Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, tytułem Zasłużonych w Rozwoju Województwa Katowickiego, Orderem Honorowym „Laur 50-lecia ŚAM”. W 2000 r. otrzymała przyznany na wniosek dzieci Order Uśmiechu.
Profesor Krystyna Dobosiewicz była prekursorem rehabilitacji i fizjoterapii na Śląsku i w Polsce, należała do nestorów polskiej fizjoterapii i rehabilitacji. Wykształciła bardzo wielu lekarzy i fizjoterapeutów, pomogła niezliczonej liczbie pacjentów. Była człowiekiem dobrze zorganizowanym, od podwładnych wymagała dokładności i rzetelności, zaangażowania i dyspozycyjności. Pomimo, że była profesorem zwyczajnym, lekarzem, specjalistą rehabilitacji medycznej, do ostatnich dni swojego życia uważała się za fizjoterapeutę. Zmarła 22 lipca 2007 r.
Artykuł został opracowany przez zespół w składzie: Mariusz Migała, Beata Skolik, Sławomir Jandziś.
Zdjęcie pochodzi ze strony: https://www.researchgate.net, Creative Commons Attribution 4.0 International
