W „Physiotherapy Review” [4/2022] opublikowano artykuł na temat wpływu braków w uzębieniu na występowanie dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych. Autorkami pracy są: mgr Roksana Basek oraz dr n. med. Małgorzata Kulesa-Mrowiecka z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Przygotowaliśmy dla czytelników „Głosu” skrót artykułu w jęz. polskim, zachęcamy jednak do sięgnięcia do wersji oryginalnej zawierającej informacje metodologiczne oraz bibliografię. Link do artykułu znajdziesz pod tekstem.
Zaburzenia skroniowo-żuchwowe to dysfunkcje mięśni żucia i stawów skroniowo-żuchwowych. Etiologia dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych jest złożona, choć najczęściej przypisywana jest nadmiernej aktywności parafunkcyjnej oraz nieprawidłowemu przeciążeniu układu stomatognatycznego. Co ciekawe objawy znacznie częściej występują u kobiet niż u mężczyzn.
Wśród najczęstszych przyczyn powstawania zaburzeń skroniowo-żuchwowych podaje się czynniki emocjonalne, przewlekły stres, nawyki parafunkcjonalne tj. bruksizm. Zaobserwowano również występowanie chorób współistniejących, takich jak: choroby tarczycy, bóle głowy oraz kręgosłupa szyjnego, wiotkość wielostawową i RZS. Wykazano, że nieprawidłowa postawa ciała oraz zaburzenia snu również mogą wpływać na występowanie dysfunkcji skroniowo-żuchwowych.
Występowanie braków zębowych może być przyczyną istnienia różnego rodzaju patologii w układzie stomatognatycznym, takich jak: przemieszczenia krążków stawowych, zaburzenia zwarcia oraz rozwój chorób ogólnoustrojowych, które związane są z nieprawidłowym żuciem i rozdrabianiem pokarmów. Brak prawidłowego rozkładu sił okluzyjnych doprowadzić może też do przeciążeń zębów, zwiększonej ruchomości a w konsekwencji ich utraty. Ponadto nieprawidłowa praca mięśni żwaczy również może być spowodowana brakiem symetrii w okluzji. Relacje wewnątrz układu stomatognatycznego charakteryzuje wzajemna zależność oraz obopólny wpływ na siebie.
Stwierdzono, że nawet u pacjentów z pojedynczymi deficytami uzębienia i uszkodzonymi koronami klinicznymi zębów dochodzi do istotnych zmian w rozkładzie kontaktów okluzyjnych, w porównaniu z pacjentami posiadającymi pełne łuki zębowe.
Dlatego, na podstawie przeglądu literatury, badaczki postanowiły przeprowadzić badania w zakresie oceny wpływu braków uzębienia na występowanie dysfunkcji w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych w populacji osób dorosłych.
Celem badania było wykazanie czy istnieje zależność pomiędzy występowaniem braków zębowych a dysfunkcjami stawów skroniowo-żuchwowych.
Po uwzględnieniu kryteriów wyłączenia, m.in. pojedynczych braków zębowych, deficytów w postaci ósmych zębów trzonowych oraz wieku poniżej 24 r.ż. i powyżej 55 r.ż., do badania zakwalifikowało się 277 osób. Grupę badaną stanowiło 145 osób (132 osoby liczyła grupa kontrolna), z których 65% stanowiły kobiety, 35% mężczyźni. Badanie zostało przeprowadzone za pomocą kwestionariusza ankietowego dostępnego online.
Wnioski
Badania wykazały, że istnieje zależność pomiędzy występowaniem braków uzębienia a dysfunkcjami stawów skroniowo-żuchwowych.
U 65,3% osób posiadających braki uzębienia występowały również szumy uszne. Z kolei 15,9% osób należących do tej grupy zgłaszało obecność krepitacji (odgłos tarcia, trzeszczenia stawu). W grupie badanej posiadanie braków zębowych wiązało się ze starciem zębów (16,2%), bólami głowy po przebudzeniu (19,1%) oraz nadwrażliwością podczas spożywania ciepłych lub zimnych pokarmów (26,4%).
Nie występuje natomiast istotna zależność pomiędzy brakami zębowymi a obecnością parafunkcji, takich jak: zgrzytanie zębami, żucie gumy, obgryzanie paznokci, nagryzanie wargi, nagryzanie ołówków.
