Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP, ang. COPD) jest jedną z głównych przyczyn przewlekłej chorobowości i umieralności. Eksperci WHO szacują, że do 2030 r. będzie trzecią przyczyną zgonów na świecie. Główne czynniki wywołujące tę chorobę to palenie tytoniu oraz wdychanie pyłów i gazów, spowodowane stałym przebywaniem w zanieczyszczonym środowisku. Ocenia się też, że w miarę starzenia się populacji problemy związane z tym schorzeniem będą narastać, stanowiąc poważne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia.
15 listopada obchodzimy Światowy Dzień POChP, prowadząc akcje i działania zwiększające wśród pacjentów świadomość w zakresie przyczyn tej choroby, procesu leczenia i zalecanej profilaktyki (m.in. rzucenie palenia, przebywania na świeżym powietrzu, unikanie zanieczyszczeń). Kluczową rolę w leczeniu POChP odgrywa rehabilitacja oddechowa, zwłaszcza w początkowych stadiach choroby – zaawansowane stadium często bowiem wymaga mechanicznej wentylacji w warunkach szpitalnych.
O komentarz na temat telerehabilitacji w PoChP w polskich realiach poprosiliśmy prof. dr. hab. Romana Nowobilskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Wydziału Nauk o Zdrowiu, Zakładu Rehabilitacji w Chorobach Wewnętrznych. Znajdziesz go poniżej. ↓
Odpowiednio wdrożona fizjoterapia przynosi bardzo dobre rezultaty, co potwierdza randomizowane badanie, jakie przeprowadzono na grupie 120 pacjentów pochodzących z Norwegii, Australii i Danii. Jego celem było sprawdzenie, jak wpłynie na pacjentów z POChP zastosowanie dwuletniej telerehabilitacji lub zdalnego treningu bez nadzoru w porównaniu ze standardową opieką medyczną.
Pacjentów podzielono na trzy grupy:
- grupa 1 (n = 40; średni wiek 64,9 lat; 42,5% kobiet, 57,5% mężczyzn) została objęta leczeniem, które przebiegało samodzielnie, ale pod nadzorem fizjoterapeuty w trybie telerehabilitacji, z zastosowaniem wideo podczas treningu na bieżni,
- grupa 2 (n = 40; średni wiek 64 lata; połowa kobiety, połowa mężczyźni) objęta została zdalną rehabilitacją, ale bez nadzoru fizjoterapeutycznego,
- grupa 3 (n = 40; średnia wieku 63,5 lat; 42,5% kobiet, 57,5% mężczyzn) objęta została standardową opieką, bez telerehabilitacji (jako grupa kontrolna).
Okazało się, że w dwóch pierwszych grupach było mniej hospitalizacji i wizyt na SOR w porównaniu z pacjentami, którzy korzystali ze standardowej opieki medycznej. Dodatkowo u pacjentów z grupy 1 i 2 zaobserwowano lepszą sprawność fizyczną np. poprawę w zakresie dystansu pokonywanego w trakcie testu sześciominutowego marszu. Co ciekawe, w grupie 3 wyniki testu 6MWT uległy pogorszeniu. Pacjenci objęci fizjoterapią mieli także większe przekonanie o skuteczności zastosowanej terapii oraz poczucie lepszej jakości życia i funkcjonowania.
Prowadzący badanie zwrócili także uwagę na fakt, że telerehabilitacja pod nadzorem fizjoterapeuty może być użyteczna szczególnie w przypadku pacjentów, którzy nie nadają się do treningu samodzielnego np. z powodu ciężkiego przebiegu choroby, stanów lękowych, depresji czy po prostu niskiej motywacji. Z kolei rehabilitacja w warunkach domowych bez nadzoru jest interwencją, która wykorzystuje minimalne zasoby i jest stosunkowo tania, więc nadaje się dla pacjentów z POChP, którzy z różnych powodów nie mają dostępu do programów rehabilitacji pulmonologicznej.
Pełne wyniki badania są dostępne na stronie American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine: https://www.atsjournals.org/doi/10.1164/rccm.202204-0643OC.
„Long-term Telerehabilitation or Unsupervised Training at Home for Patients with Chronic Obstructive Pulmonary Disease: A Randomized Controlled Trial”.
Paolo Zanaboni, Birthe Dinesen, Hanne Hoaas, Richard Wootton, Angela T. Burge, Rochelle Philp, Cristino Carneiro Oliveira, Janet Bondarenko, Torben Tranborg Jensen, Belinda R. Miller and Anne E. Holland.
Komentarz prof. dra hab. Romana Nowobilskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Wydziału Nauk o Zdrowiu, Zakładu Rehabilitacji w Chorobach Wewnętrznych:
Rozwój telerehabilitacji może przyczynić się do poprawy dostępności usługi fizjoterapeutycznej.
Znane są liczne korzyści kliniczne ze stosowania rehabilitacji pulmonologicznej u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Zabiegi usprawniania układu oddechowego i poprawy stanu funkcjonalnego pacjenta należą do działań pryncypialnych w POChP. Dotyczy to różnych stadiów choroby i sytuacji życiowej pacjenta, tj. zaostrzenie z konieczną hospitalizacją, stan po zaostrzeniu i rekonwalescencji w warunkach domowych, stan ciężki stabilny, duże deficyty sprawności funkcjonalnej, lokomocyjnej, ograniczenie i utrata samodzielności.
Potencjał zabiegowy, jakim dysponuje współczesna fizjoterapia, nie jest jednak dostatecznie dystrybuowany i wykorzystywany. Współcześnie implementuje się do praktyki klinicznej, w tym fizjoterapeutycznej, wyniki badań nad skutecznością różnych modeli usprawniania fizjoterapeutycznego pacjenta z POChP, opartego na dowodach naukowych. Niezaprzeczalna jest rola rehabilitacji pulmonologicznej także w systemie opieki podstawowej. Niemniej jednak poziom świadomości w tym zakresie, a co za tym idzie także odpowiednia dostępność do zabiegów fizjoterapii pulmonologicznej, wymagają niewątpliwie poprawy.
Temat dostępności i chłonności zabiegowej w tym zakresie i ocena kosztów leczenia pozostają także w gestii badaczy i praktyków zdrowia publicznego.
Niepokojąco, ale niestety prawdziwie brzmią dane, że pomimo udowodnionych korzyści, potencjał rehabilitacji pulmonologicznej pozostaje niedostatecznie wykorzystany i niedofinansowany. Jest on dostępny, z różnych względów, dla mniej niż 5% chorych.
Przy początkowym zainwestowaniu w sektor telerehabilitacji prawdopodobieństwo zmniejszenia późniejszych kosztów opieki zdrowotnej w skali mikro- i makro- może znaleźć swoje uzasadnienie. Rozwój telerehabilitacji może przyczynić się do poprawy dostępności usługi fizjoterapeutycznej.
Daj znać, co sądzisz o tym artykule :)
