Koronawirus (SARS-CoV-2): prawa, role i obowiązki pracowników ochrony zdrowia.

Koronawirusy to grupa wirusów należących do rodziny Coronaviridae, które infekują zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Ludzkie koronawirusy mogą powodować łagodną chorobę podobną do zwykłego przeziębienia, podczas gdy inne wywołują cięższą chorobę (na przykład MERS – ostra choroba zakaźna wywołana przez koronawirusa MERS-CoV i SARS – zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej). Nowy koronawirus, który wcześniej nie został zidentyfikowany u ludzi, pojawił się w Wuhan w Chinach w grudniu 2019 r.

Objawy obejmują symptomy ze strony układu oddechowego (kaszel, duszności) oraz gorączkę. W cięższych przypadkach infekcja może powodować zapalenie płuc, zespół ostrej niewydolności oddechowej, a nawet śmierć. Standardowe zalecenia, mające na celu zapobieganie rozprzestrzenianiu się COVID-19, obejmują częste mycie rąk za pomocą preparatów na bazie alkoholu lub mydła i wody; zakrywanie nosa i ust zgiętym łokciem lub chusteczką jednorazową podczas kaszlu i kichania; unikanie bliskiego kontaktu z każdym, kto ma gorączkę i kaszel.

WHO ściśle współpracuje ze światowymi ekspertami, rządami i partnerami, aby szybko poszerzyć wiedzę naukową na temat nowego wirusa i udzielać porad dotyczących środków ochrony zdrowia i zapobiegania rozprzestrzenianiu się epidemii.

Prawa, role i obowiązki pracowników ochrony zdrowia, w tym bezpieczeństwo i higiena pracy

Pracownicy służby zdrowia znajdują się na pierwszej linii kontaktu z epidemią i są narażeni na ryzyko zakażenia patogenem epidemii (w tym przypadku COVID-19). Zagrożenia obejmują narażenie na patogeny, długie godziny pracy, stres, zmęczenie, wypalenie zawodowe, stygmatyzację oraz przemoc fizyczną i psychiczną. Dokument „Prawa, role i obowiązki pracowników ochrony zdrowia”² podkreśla prawa i obowiązki pracowników służby zdrowia, w tym szczególne środki potrzebne do ochrony bezpieczeństwa i zdrowia w pracy.

Prawa pracowników ochrony zdrowia obejmujące pracodawców i kierowników w zakładach opieki zdrowotnej:

• przyjęcie całkowitej odpowiedzialności za zapewnienie, że podejmowane są wszelkie niezbędne środki zapobiegawcze i ochronne w celu zminimalizowania zagrożeń dla bezpieczeństwa i zdrowia w pracy¹;
• zapewnienie informacji, instrukcji i szkoleń dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym:
  – szkolenia przypominającego z zakresu zapobiegania zakażeniom i ich kontroli;
  – używania, zakładania, zdejmowania i usuwania sprzętu ochrony osobistej (PPE);
• zapewnienie odpowiednich środków ochronnych (masek, rękawiczek, gogli, fartuchów, środków dezynfekujących do rąk, mydła i wody, środków czyszczących) w wystarczającej liczbie dla służby zdrowia lub innego personelu opiekującego się pacjentami, u których podejrzewa się lub zostało potwierdzone COVID-19, tak aby pracownicy nie ponosili wydatków w związku z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy;
• zapoznanie personelu z aktualizacjami dotyczącymi COVID-19 i zapewnienie odpowiednich narzędzi do oceny, selekcjonowania, testowania i leczenia pacjentów oraz udostępnianie informacji dotyczących zapobiegania zakażeniom i ich kontroli pacjentom i społeczeństwu;
• w razie potrzeby zapewnienie odpowiednich środków bezpieczeństwa dla ochrony osobistej;
• zapewnienie pracownikom odpowiedniego środowiska do zgłaszania zdarzeń tj. kontaktu z krwią lub płynami ustrojowymi z układu oddechowego, ale też przypadków przemocy;
• doradzanie pracownikom w zakresie samooceny, zgłaszania objawów i pozostawania w domu w razie choroby;
• zachowanie odpowiednich godzin pracy z przerwami;
• konsultowanie się z pracownikami służby zdrowia w zakresie bezpieczeństwa i higieny ich pracy oraz powiadamianie inspekcji pracy o przypadkach chorób zawodowych;
• niezmuszanie do powrotu do pracy, w której istnieje ciągłe lub poważne zagrożenie życia lub zdrowia, dopóki pracodawca nie podejmie niezbędnych działań zaradczych;
• umożliwienie pracownikom korzystania z prawa do odsunięcia się od pracy z sytuacji, w której mają uzasadnione powody, aby uważać, że stwarza bezpośrednie i poważne zagrożenie dla ich życia lub zdrowia. Gdy pracownik służby zdrowia korzysta z tego prawa, należy go chronić przed wszelkimi nieuzasadnionymi konsekwencjami;
• poszanowanie prawa do rekompensaty, rehabilitacji i usług leczniczych w przypadku zarażenia się COVID-19 po narażeniu na patogen w miejscu pracy. Byłoby to uznane za narażenie zawodowe, a wynikająca z niego choroba za chorobę zawodową;
• zapewnienie dostępu do poradnictwa zdrowia psychicznego;
• umożliwienie współpracy kierownictwa z pracownikami i/lub ich przedstawicielami.

Pracownicy ochrony zdrowia powinni:

Redakcja poleca

Nie zwalniamy tempa

• przestrzegać ustalonych procedur bezpieczeństwa i higieny pracy, unikać narażania innych na zagrożenie zdrowia i bezpieczeństwa oraz uczestniczyć w szkoleniach BHP zapewnianych przez pracodawcę;
• stosować podane protokoły do oceny, selekcji i leczenia pacjentów;
• traktować pacjentów z szacunkiem, współczuciem i godnością;
• zachować poufność;
• postępować zgodnie z ustalonymi procedurami zgłaszania podejrzewanych i potwierdzonych przypadków zarażenia;
• dostarczać lub promować dokładne informacje dotyczące zapobiegania i kontroli zakażeń oraz zdrowia publicznego, w tym także przekazywać wiedzę osobom, które nie znajdują się w grupie ryzyka i u których nie występują objawy zarażenia;
• w odpowiedni sposób zakładać i używać środków ochrony indywidualnej, a także je zdejmować i pozbywać się ich;
• dokonywać samokontroli pod kątem objawów choroby i izolować się lub zgłaszać chorobę kierownikom, jeśli wystąpi;
• wspierać kierownictwo, jeśli doświadcza ono oznak nadmiernego stresu lub problemów zdrowotnych, które wymagają interwencji wspierających;
• zgłaszać swojemu bezpośredniemu przełożonemu wszelkie sytuacje mogące być bezpośrednim i poważnym zagrożeniem życia lub zdrowia.

1. W tym wdrożenie systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy w celu identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka dla zdrowia i bezpieczeństwa; środków zapobiegania i kontroli zakażeń; polityki braku tolerancji wobec przemocy i molestowania w miejscu pracy
2. Coronavirus disease (COVID-19) outbreak: rights,roles and responsibilities of health workers, including key considerations for occupational safety and health

© World Health Organization 2020. Some rights reserved. This work is available under the CC BY-NCSA 3.0 IGO licence.