+3 Wsparcie ozdrowieńców jest konieczne
Wsparcie ozdrowieńców jest konieczne
Wsparcie ozdrowieńców jest konieczne
Wsparcie ozdrowieńców jest konieczne
Wsparcie ozdrowieńców jest konieczne
Wsparcie ozdrowieńców jest konieczne
Fizjoterapeuci w procesie leczenia chorych na COVID- 19 są od początku niezbędnym ogniwem kompleksowej opieki. Zadanie to skoncentrowane jest na uczestniczeniu w procesie leczenia ostrej fazy choroby – przeciwdziałaniu powikłaniom, które stanowią zagrożenie dla życia chorych. Okazuje się jednak, że pomoc fizjoterapeutów bywa konieczna także na późniejszych etapach, gdyż wielu pacjentów odczuwa długotrwałe skutki zdrowotne koronawirusa nawet wtedy, gdy nie ma go już w organizmie. Mogą to być nie tylko zaburzenia w oddychaniu, duszności, utrata węchu czy smaku, ale także obniżenie wydolności wysiłkowej i krążeniowej, siły mięśniowej i ogólnej sprawności fizycznej oraz pogorszenie zdrowia psychicznego.
Program fizjoterapii ozdrowieńców
Stanowisko ekspertów dwóch największych towarzystw naukowych z zakresu leczenia chorób układu oddechowego – American Thoracic Society (ATS) oraz European Respiratory Society (ERS) – wskazuje na ogromną potrzebę zagwarantowania wsparcia ozdrowieńców w formie indywidualnie skonstruowanych programów rehabilitacji. Jego autorzy podkreślają, że powinno się ono opierać na sprawdzonych protokołach postępowania fizjoterapeutycznego z pacjentem z przewlekłymi chorobami układu oddechowego (m.in. programy rehabilitacji pulmonologicznej stosowane u chorych z POChP). Oczywiście, aby mogły sprostać problemom osób po COVID-19, wymagają pewnych modyfikacji.
Wychodząc naprzeciw pojawiającym się wyzwaniom, prezes KRF powołał na początku listopada 2020 r. Zespół ds. fizjoterapii pacjentów po przebyciu choroby COVID-19 w składzie: Anna Pyszora (przewodnicząca), Piotr Szczepański, Dariusz Banik, Tomasz Maciążek, Sebastian Szyper, Tomasz Niewiadomski, Zbigniew Wroński. Jego zadaniem było przygotowanie programu rehabilitacji dla osób zmagających się z problemami zdrowotnymi będącymi następstwem zakażenia wirusem SARS-CoV-2.
Jak przebiegały prace Zespołu
Stanęliśmy przed wyzwaniem „opisania świadczenia”. Punktem wyjścia była analiza dostępnej literatury poruszającej problem długotrwałych skutków przebycia COVID-19. Zebrane informacje i nasze wcześniejsze doświadczenia pozwoliły nam opracować ogólne ramy interwencji dla tej grupy. Kolejnym krokiem było opisanie całej organizacji świadczenia. Wiązało się to z koniecznością doprecyzowania kryteriów kwalifikacji do poszczególnych zakresów tak, aby chorzy uzyskiwali pomoc w warunkach adekwatnych do ich ogólnego stanu zdrowia (świadczenia ambulatoryjne, stacjonarne oraz w warunkach domowych). Biorąc pod uwagę skalę problemu i ograniczony dostęp do specjalistycznego sprzętu (m.in. do oceny wydolności fizycznej chorych), uwzględniając jednocześnie opinie ekspertów, którzy wskazywali na potrzebę wykorzystywania prostych narzędzi oceny możliwych do zastosowania przez każdego fizjoterapeutę, doprecyzowaliśmy minimalne wymagania dotyczące wyposażenia w sprzęt i aparaturę medyczną.
Określiliśmy szczegółowo wymagania formalne oraz te związane z personelem. Udało nam się też zaplanować proces ewaluacji poprzez wykorzystanie wybranych wskaźników, które będą oceniane przed rozpoczęciem leczenia i po jego zakończeniu. Przeprowadziliśmy także taryfikację opisanych świadczeń.
Stworzyliśmy kompleksowy program zdrowotny, z którego skorzystać będą mogli chorzy po przebyciu COVID-19 w warunkach ambulatoryjnych i domowych – te były dla nas priorytetowe. Braliśmy pod uwagę rozkład demograficzny, dostępność do świadczeń, możliwości organizacji ich udzielania, stosunek grupy chorych mogących korzystać ze wsparcia w ramach ambulatorium w stosunku do osób wymagających leczenia w warunkach stacjonarnych. Obecnie trwają prace nad programem, który ma być realizowany w warunkach stacjonarnych.
Teraz czekamy na decyzję Ministerstwa Zdrowia, w jakiej formie będzie możliwe wdrożenie opisanego programu. Wierzymy, że uda nam się przekonać do niego decydentów.
Cele ogólne programu
- Ograniczenie skutków zdrowotnych spowodowanych biologicznymi czynnikami szkodliwymi.
- Wspomaganie pełnego powrotu do zdrowia i aktywności (w tym zawodowej) osób po przebyciu COVID-19.
- Przeciwdziałanie skutkom następstw choroby jak np.: niezdolność do pracy, obniżenie jakości życia, przedwczesny zgon (dotyczy chorych po ciężkim przebiegu COVID-19.
- Powszechny dostęp do programu realizowanego przez fizjoterapeutę.
Cele szczegółowe programu
- Poprawa tolerancji wysiłku fizycznego.
- Zmniejszenie natężenia dokuczliwych objawów związanych z przebyciem COVID-19 (m.in. duszność, przewlekłe zmęczenie).
- Edukacja ozdrowieńców w zakresie samodzielnego radzenia sobie z uciążliwymi objawami związanymi z przebyciem COVID-19.
Schematy dopiero się tworzą
Dzisiaj, prawie rok od wybuchu pandemii w Polsce, posiadamy dużo większą wiedzę na temat skutków COVID-19, jednak na wiele pytań wciąż nie znamy odpowiedzi. Nie jest chociażby jasne, czy pojawiające się w ciele zmiany będą miały charakter trwały, a jeśli tak, to w jakim stopniu. Badania wskazują, że nawet u pacjentów, którzy chorobę przeszli bezobjawowo lub skąpoobjawowo, mogą pojawiać się różnego rodzaju zaburzenia. Szacuje się, że w tej grupie jedna trzecia będzie odczuwać skutki zakażenia.
Wielu ekspertów dyskutuje na temat potencjalnych ścieżek postępowania, które będą najskuteczniejsze i najbezpieczniejsze dla ozdrowieńców. Nadal brak jest jednak jednoznacznych wytycznych kreślących optymalny schemat działania po zakończeniu ostrej fazy choroby, gdyż wciąż jest na to za wcześnie.
Powrót do normalności
Proponowany przez nas program ma również za zadanie odciążyć lecznictwo stacjonarne, do którego dostęp jest ograniczony. Wpłynie to jednocześnie na zmniejszenie kosztów leczenia poprzez rozpowszechnienie równie efektywnego, skutecznego i dużo tańszego leczenia ambulatoryjnego. Niezwykle istotne jest, aby fizjoterapia była dostępna dla wszystkich chorych, którzy jej potrzebują. Pozwoli im to bowiem na możliwie szybki powrót do pełnej sprawności i aktywności zawodowej. To z kolei zminimalizuje wpływ długofalowych skutków pandemii na nasze życie społeczne i gospodarcze.
Aby ozdrowieńcy mogli wrócić do swojego normalnego życia, pracy, rutynowych zajęć i aktywności, potrzebują wsparcia. Źródłem tego wsparcia możemy być MY – FIZJOTERAPEUCI.
Daj znać, co sądzisz o tym artykule :)
