Cztery najważniejsze stowarzyszenia fizjoterapeutów* w Niemczech połączyły siły i rozpoczęły wspólne działania pod nazwą #FairBehandeln (niem. uczciwe traktowanie) mające objąć:
- reformę świadczeń fizjoterapeutycznych finansowanych przez kasy chorych,
- uzyskanie samodzielności zawodowej poprzez zwiększenie kompetencji,
- reorganizację stowarzyszeń zawodowych,
- reformę procesu kształcenia fizjoterapeutów.
Droga do obranych celów jest jednak długa i wyboista. Niemieckie Ministerstwo Zdrowia wraz ze stowarzyszeniem zrzeszającym kasy chorych (GVK) sprzeciwiają się realizacji żądań fizjoterapeutów. Łatwo odnieść wrażenie, że wszystko to przypomina batalię, którą polscy fizjoterapeuci stoczyli zaledwie sześć lat temu, podejmując walkę o wprowadzenie ustawy o zawodzie fizjoterapeuty.
Refundacja świadczeń fizjoterapeutycznych
W sierpniu 2020 r. przedstawiciele stowarzyszeń fizjoterapeutów zaprezentowali GVK wyniki analizy ekonomicznej dotyczącej ambulatoryjnych praktyk fizjoterapeutycznych w Niemczech (tzw. opinia WAT**). Na jej podstawie zażądano podwyżki o 50,13% wynagrodzenia w obszarze fizjoterapii. Podkreślono, że jest to warunek wstępny, który umożliwi zapewnienie rentowności praktyki, uzyskanie odpowiednich wynagrodzeń dla pracowników oraz odpowiedniego dochodu dla właściciela praktyki.
Optymalizacja procesu leczenia
Oprócz danych ekonomicznych w WAT opisano także potrzebę usprawnienia procesu leczenia fizjoterapeutycznego, dłuższego i bardziej elastycznego czasu terapii. Obecnie świadczenia opłacane są za 15–25 minut terapii, w zależności od zleconej procedury. W tym czasie zawiera się przygotowanie pacjenta do terapii i opis dokumentacji sporządzony przez fizjoterapeutę. Zażądano wydłużenia go do co najmniej 20 min. samej terapii oraz 10 min. przeznaczonych na przygotowanie dokumentów.
Samodzielność zawodowa
Fizjoterapeuci w Niemczech niezależnie od prowadzonej formy działalności – w instytucjach państwowych lub prywatnych – pracują z pacjentami na podstawie zlecenia lekarskiego. Jest to obecnie jedyny kraj w Europie, który uniemożliwia samodzielność zawodową tym specjalistom. Związane jest to z formą opieki medycznej w Niemczech. Rynek reguluje świadczenia na podstawie ofert kas chorych, do których przynależność wybiera pacjent. Zatem fizjoterapeuta w swojej praktyce może realizować jedynie to, co refunduje dana kasa. Warto dodać, że oferty nie zawsze zawierają świadczenia rehabilitacyjne lub są one mocno ograniczone. Liderzy fizjoterapeutycznych stowarzyszeń apelują o nadanie kompetencji fizjoterapeutom w kierunku prowadzenia badania funkcjonalnego (diagnostyki fizjoterapeutycznej) oraz edukacji zdrowotnej skupionej głównie na integracji pacjenta ze środowiskami opieki społecznej.
Fuzja stowarzyszeń – w zespole siła!
FPT (Verband Physikalische Therapie) i ZVK (Deutscher Verband fur Physiotherapie), dwie największe organizacje fizjoterapeutyczne w Niemczech, planują połączyć się, by móc wywierać silniejszy wpływ na kształtowanie się zawodu w kraju. Aby uzyskać na to zgodę członków obu stowarzyszeń rozesłano ogólnokrajowa ankietę, na podstawie której podjęte zostaną kolejne kroki realizujące założone cele. Badanie zakończono, obecnie wyniki ankiety zebrane od prawie 7 tys. fizjoterapeutów są opracowywane.
Sojusz „Zawody terapeutyczne na uniwersytetach”
Kształcenie zawodowe fizjoterapeutów w Niemczech odbywa się najczęściej w trybie 2–2,5-letnich szkół zawodowych. Jest to zatem jedyny kraj w Europie wciąż umożliwiający uzyskanie tytułu technika z zakresu fizjoterapii. Studia licencjackie oferuje tylko kilka jednostek edukacyjnych. W celu uzyskania tytułu magistra niemieccy fizjoterapeuci migrują często za granicę (m.in. do Austrii), bo studia II stopnia oferują tylko trzy uczelnie i po prostu brakuje miejsca dla wszystkich chętnych.
Aby zmienić system kształcenia zawiązany został sojusz „Zawody terapeutyczne na uniwersytetach”, który nawołuje do stworzenia kierunków dla zawodów terapeutycznych na wyższych uczelniach. Tworzą go fizjoterapeuci, logopedzi i terapeuci zajęciowi – przedstawiciele zawodów, które w Niemczech uważane są za paramedyczne.
Ustawa o rozwoju zdrowia (GVWG) w 2016 r. zapewniła funkcjonowanie tej formy systemu kształcenia przez kolejne cztery lata. W 2021 r. zadecydowano jednak, że moment wejście zawodów terapeutycznych do systemu edukacji uniwersyteckiej zostanie odroczony aż do 2026 r.. Przedstawiciele sojuszu apeluje o skrócenie tego czasu. Argumentują to tym, że bezpieczeństwo pacjentów można osiągnąć jedynie poprzez powierzenie opieki nad nimi osobom kierującym się w swojej pracy dowodami naukowymi, co można zapewnić jedynie poprzez pełne przeszkolenie terapeutów na poziomie uniwersyteckim [4].
Negocjacje bez porozumienia
Ponieważ wstępne rozmowy z ubezpieczycielami, a także Ministerstwem Zdrowia, nie przyniosły rozwiązania, sprawa roszczeń fizjoterapeutów została skierowana do powołanej w tym celu komisji arbitrażowej. Negocjacje zakończyły się rozczarowującym wynikiem. Pomimo obszernych wniosków i długich posiedzeń komisja zadecydowała o podwyżce wycen świadczeń, ale o zaledwie 1,48%, a wnioskowano o 50,13%. To niestety nie koniec złych wiadomości. Stowarzyszenia fizjoterapeutyczne były zmuszone wycofać postulat wydłużenia terapii. Powodem była odpowiedź GVK, które zaproponowały stały wymiar spotkania na 20 minut, ale przy jednoczesnej obniżce (!) wyceny świadczenia o 15%, czyli do 16 euro. Natomiast wprowadzenie nowych kompetencji, np. diagnostyki fizjoterapeutycznej, zostało zdecydowanie odrzucone zarówno przez GVK, jak i komisję arbitrażową.
Postawa firm ubezpieczeniowych jest według inicjatorów negocjacji nie do przyjęcia, zagraża bytowi fizjoterapeutów, a tym samym może pogorszyć się poziom opieki nad pacjentami.
Dział międzynarodowy KIF śledzi doniesienia liderów fizjoterapii w Niemczech. Jeżeli uda im się zrealizować założone cele, będzie to zapewne pierwszy krok do odzyskania pełnej niezależności zawodowej. Biorąc pod uwagę liczebność niemieckich fizjoterapeutów, modernizacja ich archaicznego modelu wpłynie na zmianę koniunktury fizjoterapii w całej Europie. Dzięki temu wszyscy zbliżmy się do ujednolicenia regulacji zawodowych.
Źródła:
• * IFK, FYSIO-NIEMCY, VDB i VPT
• ** ifk.de/fileadmin/News/2020/08_August/200805_WAT_Bericht_Physiotherapie.pdf
• www.vpt.de/nc/aktuelles/vpt-meldungen/archiv/meldung/fairbehandeln-gemeinsame-aktion-der-massgeblichen-physio-verbaende/
• www.physio-deutschland.de/fachkreise.html
• physiotherapeuten.de/news/2020/09/fairbehandeln-endspurt-in-den-verhandlungen-fuer-die-versorgung-von-74-millionen-versicherten-der-gesetzlichenkrankenkassen-mit-physiotherapie/
• [4] https://www.physio-deutschland.de/fachkreise/news-bundesweit/einzelansicht/artikel/pressemitteilung-buendnis-therapieberufe-an-die-hochschulen.html
