W maju br. minęło dokładnie 20 lat od opublikowania Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF). ICF jest powszechnie znaną na świecie klasyfikacją służącą do opisu stanu funkcjonowania człowieka. WHO podkreśla, że funkcjonowanie powinno być trzecim, obok śmiertelności i zachorowalności, wskaźnikiem zdrowia opartym właśnie o ICF. Klasyfikacja znana jest już od wielu lat, ale nadal jej stosowanie rodzi wiele pytań i wątpliwości. Dlaczego? Jedną z prawdopodobnych przyczyn braku jej stosowania jest to, że jest modelem teoretycznym, którego używanie w praktyce klinicznej może być trudne i czasochłonne.
Wiosną tego roku, z inicjatywy Krajowej Izby Fizjoterapeutów i przy wsparciu Fundacji Aktywnej Rehabilitacji, odbyła się konferencja online „ICF w polskim systemie opieki zdrowotnej – fakty, mity, realne potrzeby”. Celem spotkania była dyskusja na temat zabezpieczenia potrzeb funkcjonalnych społeczeństwa polskiego dzięki wspólnej interpretacji i jednolitemu wdrażaniu narzędzi opartych na ICF, a w konsekwencji także integracji usług ochrony zdrowia z innymi usługami publicznymi w zakresie polityki społecznej, edukacji i rynku pracy. Korzyści z jednolitego wdrażania ICF wiążą się z możliwością uzyskania pełnego „opisu” osoby, a co za tym idzie – możliwością realizacji kluczowego celu, jakim jest poprawa jej funkcjonowania. Docelowo na podstawie gromadzonych danych na temat zachorowalności (ICD-10, a w niedalekiej przyszłości ICD-11) oraz stanu funkcjonowania społeczeństwa (ICF), a także interwencji medycznych (ICD-9) możliwe będzie efektywne planowanie programów polityki zdrowotnej, w tym m.in. niezbędnych nakładów finansowych, realnej wyceny świadczeń, zapotrzebowania na personel medyczny czy technologii asystujących.
Do debaty zaproszeni zostali eksperci specjalizujący się w ICF zarówno z zagranicy, jak i z Polski. Podczas debaty poruszano takie tematy, jak:
- Główne założenia inicjatywy Rehabilitacja 2030 i trzeci wskaźnik zdrowia – funkcjonowanie. Korzyści płynące ze stosowania ICF i WHODAS 2.0 – Nenad Kostanjsek – przedstawiciel WHO ds. klasyfikacji ICD-11 i ICF, współautor kwestionariusza WHODAS 2.0;
- ICF w systemie ochrony zdrowia oraz jej znaczenie dla korzyści ekonomicznych państwa. – Prof. Jerome Bickenbach – przedstawiciel ICF Research Branch, Wydział Nauk o Zdrowiu i Polityki Zdrowotnej na Uniwersytecie w Lucernie;
- ICF w edukacji – Elżbieta Neroj – radca generalny w Departamencie Wychowania i Kształcenia Integracyjnego, Ministerstwo Edukacji i Nauki;
- Dobre praktyki ICF. Od opieki zdrowotnej po aktywizację zawodową i społeczną – Robert Jagodziński – wiceprezes Fundacji Aktywnej Rehabilitacji;
- ICF w praktyce klinicznej. Przykłady wdrożeń. Rehabilitacja jako inwestycja – Ernest Wiśniewski – wiceprezes Krajowej Rady Fizjoterapeutów.
Pośród uczestników byli przedstawiciele m. in. Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Narodowego Funduszu Zdrowia, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, a także przedstawiciele uczelni wyższych oraz World Physiotherapy i WHO.
KIF stoi na stanowisku, że rozpowszechnianie ICF jest niezwykle ważne i potrzebne, ale – aby było skuteczne i przynosiło oczekiwany efekt – musi odbywać się w pełnym zrozumieniu oraz we współpracy międzyresortowej na wielu płaszczyznach.
– ICF jest swoistym słownikiem, który pozwala pracownikom ochrony zdrowia opisywać stan funkcjonowania, ale aby efektywnie z niego korzystać, musimy przekształcić go w różnego rodzaju kwestionariusze czy formularze oceny – podkreślał prof. Jerome Bickenbach.
Dlatego też debata odbyła się w gronie przedstawicieli różnych instytucji, z którymi wymiana doświadczeń i dobrych praktyk jest kluczowa. Wspólne i jednolite wdrażanie ICF do polskiego systemu ochrony zdrowia, a także innych usług publicznych, musi odbywać się w sposób skoordynowany. Dyskusja pokazała, jak bardzo ważne jest wprowadzenie uniwersalnego języka, który pozwala przekazywać informacje o stanie funkcjonowania człowieka w systemach opieki medycznej, społecznej i edukacji. Rozmawiano także o tym, co należy zrobić, aby katalog realnych korzyści wynikających z systemowego wprowadzania ICF był jak najbardziej obszerny.
Pełna retransmisja z debaty dostępna jest dla wszystkich na kanale YouTube Krajowej Izby Fizjoterapeutów lub bezpośrednio pod tym linkiem: youtu.be/pOrL7ZZ7KiM
Daj znać, co sądzisz o tym artykule :)
