Test funkcjonalny, aby był uznawany za wiarygodne narzędzie diagnostyczne i aby można było wyciągać z jego wyników wnioski kliniczne, musi być zweryfikowany pod kątem rzetelności. Proces ten polega m.in. na ocenie tzw. powtarzalności wewnętrznej (ocena rzetelności badań prowadzonych przez jednego badacza) oraz zgodności (ocena rzetelności badań prowadzonych przez więcej niż jednego badacza) pomiarów. Dlatego z inicjatywy Ernesta Wiśniewskiego, autora wytycznych KRF do udzielania świadczeń zdrowotnych i opisywania ich w dokumentacji medycznej, w listopadzie 2019 r. KRF podjęła uchwałę inicjującą projekt badawczy walidacji testów.
Pod koniec 2019 r. w drodze konkursu wyłoniono 12 trzyosobowych zespołów badawczych (koordynator i dwóch badaczy) pod kierownictwem dr hab. Dariusza Czaprowskiego, prof. OSW.
W marcu, po analizie piśmiennictwa oraz szkoleniu koordynatorów rozpoczęto pierwsze badania. Niestety, w związku z wybuchem pandemii COVID-19 realizacja projektu została zawieszona, a prace wznowiono w czerwcu 2020 r. Po zakończeniu badań (listopad 2020) przystąpiono do analizy statystycznej uzyskanych wyników, a następnie do opracowania końcowego raportu. Obszerny raport został zamknięty pod koniec kwietnia bieżącego roku.
Metodyka badania obejmowała ocenę powtarzalności (intra-rater reliability), zgodności (inter-rater reliability) oraz poziomu rzetelności (intraclass correlation coefficient, ICC). Dodatkowo wyznaczano wartość błędu pomiaru oraz tempo uczenia się co ma istotne znaczenie przy posługiwaniu się ocenianymi testami w warunkach klinicznych.
Każdy z testów otrzymał dwie rekomendacje. Pierwsza oparta była o analizę piśmiennictwa i dotyczyła oceny czy dotychczas opublikowane dane są wystarczające do weryfikacji rzetelności danego testu, czy też konieczne jest przeprowadzenie własnej oceny rzetelności danego testu. Druga rekomendacja została opracowana na podstawie badań własnych i odnosiła się do oceny powtarzalności – weryfikacji rzetelności oceny przeprowadzonej przez jednego badacza, oraz oceny zgodności – weryfikacji rzetelności oceny przeprowadzonej przez trzech badaczy. Ponadto, w rekomendacji tej zawarto informacje dotyczące wartości błędu pomiaru charakterystycznego dla danego testu.
Ostatecznie każdy z testów został zakwalifikowany do jednej z trzech grup:
1) testy spełniające zarówno kryterium powtarzalności i zgodności,
2) testy spełniające kryterium powtarzalności lub kryterium zgodności oraz
3) testy nie spełniające tych kryteriów lub wymagające dalszej oceny.
Projekt został zrealizowany w oparciu o standardy naukowe obowiązujące w tego typu badaniach. Poza wartością naukową ma on jednak przede wszystkim istotne znaczenie kliniczne. Umożliwił on bowiem zweryfikowanie jaka jest rzeczywista wartość diagnostyczna weryfikowanego testu.
Najważniejsze wnioski i korzyści dla fizjoterapeutów:
- wyznaczenie poziomu rzetelności testów funkcjonalnych, mających na celu weryfikację skuteczności postępowania fizjoterapeutycznego,
- opracowanie wytycznych dla fizjoterapeutów jak interpretować wyniki testów funkcjonalnych w celu zapewnienia wiarygodnej oceny skuteczności leczenia,
- opracowanie zaleceń metodycznych jak prowadzić diagnostykę funkcjonalną aby zapewnić jej rzetelność,
- stworzenie narzędzi do realnej oceny skuteczności fizjoterapii, a co za tym idzie budowanie prestiżu zawodu w oparciu o Evidence-Based Physiotherapy Practice).
Daj znać, co sądzisz o tym artykule :)
