Teraz czytasz
Motywacja dzieci w fizjoterapii wad postawy

 

Motywacja dzieci w fizjoterapii wad postawy

  • W Polsce i na świecie stwierdza się duży odsetek dzieci z wadami postawy. Ich leczenie to długotrwały proces oparty m.in. na fizjoterapii i ćwiczeniach zlecanych pacjentom do wykonywania w domu. Istotne jest więc utrzymanie motywacji dziecka do ćwiczeń. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest wprowadzanie nowoczesnej technologii do rehabilitacji np. z wykorzystaniem gier komputerowych.

Do gabinetów fizjoterapeutycznych coraz częściej zgłaszają się rodzice dzieci, u których zauważono nieprawidłowości w budowie ciała. Według różnych źródeł wady postawy dotykają od 50 do 90% dzieci. W Polsce przeprowadzono dużo badań przesiewowych w omawianym obszarze. Zakład Ochrony i Promocji Zdrowia Dzieci i Młodzieży w Instytucie Matki i Dziecka (dr P. Michalski, 2013) podaje, że 90% dzieci ma wady postawy, a szczególnie dotyczą one kręgosłupa, stóp oraz kolan. W raporcie Ośrodka Rozwoju Edukacji (2014) wskazano, że wady postawy występują u 50–60% dzieci w wieku rozwojowym [9]. Ocena postawy ciała w szkołach podstawowych w Pabianicach wskazuje na występowanie nieprawidłowości u ponad 50% uczniów [5]. Podobne wyniki uzyskano na Słowacji w grupie wiekowej 6-8 lat. Najbardziej podatnymi częściami ciała, które uległy patologii, były łopatki i barki. Nieprawidłowości w tych segmentach przekraczają 80%. Występowanie płaskostopia dotyczyło 65% badanych [2],[10]. Z badań przeprowadzonych w Chinach dowiadujemy się, że problem ten dotyka 65,3% dzieci, a około 3,7% uczniów zostało skierowanych na badanie radiologiczne [13]. Tak duże zróżnicowanie wyników częstotliwości występowania wad postawy ciała związane jest z mnogością metod i narzędzi diagnostycznych, które utrudniają standaryzację oceny. Niemniej na podstawie przytoczonych publikacji można stwierdzić, iż jest to duży problem w społeczeństwie i dlatego należy podjąć odpowiednie działania mające mu zapobiegać. Nieleczone wady postawy mogą prowadzić do ograniczeń sprawności fizycznej i motorycznej, bólów oraz rozwoju ciężkich deformacji kręgosłupa [3].

Duże zainteresowanie badaczy budzą wady kończyn dolnych, w tym płaskostopie, stopy płasko-koślawe oraz koślawość kolan. Konsekwencją nieleczonej nieprawidłowości w budowie stopy jest przede wszystkim zaburzona praca stawu kolanowego [12]. Nawet drobne schorzenia stopy mogą wpływać na jej ruchomość i oddziaływać na cały łańcuch biokinematyczny. Zmiany strukturalne w jej obrębie mogą również zaburzać równowagę w pozycji stojącej i przyczyniać się do częstszych kontuzji u dzieci [11]. Wiele badań pokazuje, że koślawość kolan powoduje przeciążenia struktur narządu ruchu oraz może doprowadzić do uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego (ACL) [7] lub zespołu bólu rzepkowo-udowego (PFPS)[1].

Wraz ze stwierdzeniem u dziecka licznych nieprawidłowości w budowie ciała, w tym wad kończyn dolnych, rehabilitacja jest nieunikniona. Zagrożenia prawidłowej postawy ciała występują podczas tzw. skoków wzrostowych, które najczęściej występują w wieku 6–7 i 12–16 lat, gdy na badanego wpływa wiele czynników zewnętrznych, a rozwój układu mięśniowego nie nadąża za szybkim wzrostem kości [6]. Leczenie wad postawy opiera się na fizjoterapii, ćwiczeniach zadanych do domu (instruktażu), prawidłowych nawykach ruchowych oraz codziennej aktywności fizycznej. Należy układać plan terapii indywidualnie, ponieważ każde dziecko jest inne pod względem wady, wieku, charakteru, sprawności fizycznej oraz upodobań. Istotnym problemem jest utrzymanie motywacji do ćwiczeń. Leczenie wad postawy to nierzadko proces długotrwały, dziecko uczęszcza na terapię od kilku do kilkunastu miesięcy. Obecnie fizjoterapeuci wspomagają się różnymi akcesoriami, sprzętem sportowym i fizjoterapeutycznym, aby młodzi pacjenci chętniej uczestniczyli w procesie rehabilitacji. Często nie jest to jednak łatwe. Jak zatem sprawić, aby ćwiczenia nie były nudne i monotonne dla dzieci?

Przegląd literatury pokazuje, że coraz częściej pojawiają się publikacje z zakresu wykorzystania najnowszych rozwiązań technologicznych w fizjoterapii i rehabilitacji w różnych jej specjalizacjach [4]. Dynamiczny rozwój nauki otwiera przed fizjoterapią nowe możliwości. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu podjął próbę uatrakcyjnienia ćwiczeń fizjoterapeutycznych w wadach postawy, wykorzystując gry komputerowe oraz czujnik ruchu. [8]. Zauważono, że dla dzieci taka forma jest atrakcyjniejsza niż metoda konwencjonalna, ale zwrócono uwagę na brak dokładności podczas wykonywania ćwiczeń. Badacze chcą kontynuować prace w celu zastosowania algorytmu bądź markerów, dzięki którym możliwe będzie zauważanie błędnie wykonywanych ruchów.

Redakcja poleca

Ciekawym rozwiązaniem są dostępne w Polsce urządzenia, które po podłączeniu do telewizora pozwalają na wzbogacenie fizjoterapii wad kończyn dolnych o gry wideo sterowane ruchem dziecka. Dzięki temu terapia jest urozmaicona i zwiększa zaangażowanie pacjenta. Istotne jest to, iż urządzenia te monitorują i dodatkowo weryfikują poprawność wykonywania ćwiczeń dzięki algorytmom sztucznej inteligencji. Zastosowane rozwiązania stworzone zostały przez zespół fizjoterapeutów i programistów.

Bibliografia:
1. Emamvirdi M., Letafatkar A., Khaleghi Tazji M., “The Effect of Valgus Control Instruction Exercises on Pain, Strength, and Functionality in Active Females With Patellofemoral Pain Syndrome”, Sports Health. May/Jun 2019;11(3):223-237.
2. Kolarova M., Kutiš P., Rusnak R., Hrčková Z., Hudáková Z., Lysá L., Luliak M., Babeľa R. “Analysis of body segments and postural state in school children”, Neuro Endocrinol Lett. 2019 Oct 8;40(Suppl1):17-23.
3. Latalski M., Bylina J., Fatyga M., Repko M., Filipovic M., Jarosz M.J. , Borowicz K.B., Matuszewski Ł., Trzpis T., „Risk factors of postural defects in children at school age”, Ann Agric Environ Med. 2013;20(3):583-7.
4. Mikołajewski D. , Mikołajewska E. , Nowak J. , Nedashkovskyy M. „Interdyscyplinarność i nowoczesne technologie w fizjoterapii”, Studia i Materiały Informatyki Stosowanej, 2018, (1), 9-12.
5. Motylewski S., Zientala A., Pawlicka-Lisowska A., Poziomska-Piątkowska E. „Assessment of body posture in 12- and 13-year-olds attending primary schools in Pabianice”, Pol Merkur Lekarski, 2015 Dec;39(234):368-71.
6. Najwyższa Izba Kontroli, “Profilaktyka wad postawy u dzieci i młodzieży w Szkołach Publicznych”, Nr ewid. 24/2020/P/19/078/LKR.
7. Numata H., Nakase J., Kitaoka K., Shima Y., Oshima T., Takata Y., Shimozaki K., Tsuchiya H. Two-dimensional Motion Analysis of Dynamic Knee Valgus Identifies Female High School Athletes at Risk of Non-Contact Anterior Cruciate Ligament Injury. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2018 Feb;26(2):442-447.
8. Prusińska V., Strugarek J., Wieczorek J., „Wykorzystanie gier komputerowych z czujnikiem ruchu typu Kinect w ćwiczeniach korygujących wady postawy”, Studia Edukacyjne Mar. 2021; (60), 279-292.
9. Regionalny Program Zdrowotny Województwa Zachodniopomorskiego ‚Wczesne wykrywanie i korekcja wad postawy wśród dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym na lata 2019–2021’, Załącznik do uchwały nr 769/18 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 9 maja 2018 r., s. 6.
10. Rusnák R., Kolarová M., Aštaryová I., Kutiš P. “Screening and Early Identification of Spinal Deformities and Posture in 311 Children: Results from 16 Districts in Slovakia”, Rehabil Res Pract. 2019 Mar 17.
11. Szczepanowska-Wolowiec B., Sztandera P., Kotela I., Zak M., „Feet deformities and their close association with postural stability deficits in children aged 10-15 years”, BMC Musculoskelet Disord. 2019 Nov 13;20(1):537.
12. Vukasinović Z., Zivković Z., Vucetić C., “Flat feet in children”, Srp Arh Celok Lek. May-Jun 2009;137(5-6):320-2.
13. Yang L., Lu X., Yan B., Huang Y. “Prevalence of Incorrect Posture among Children and Adolescents: Finding from a Large Population-Based Study in China”, iScience. 2020 May 22;23(5).
Daj znać, co sądzisz o tym artykule :)
Lubię to!
1
Przykro
0
Super
1
wow
0
Wrr
0

© 2020 Magazyn Głos Fizjoterapeuty. All Rights Reserved.
Polityka prywatności i regulamin    kif.info.pl

Do góry