Samodzielność zawodowa w praktyce

Fizjoterapeuta to samodzielny zawód medyczny. W celu umożliwienia faktycznej realizacji tej kompetencji konieczna jest zmiana nie tylko w relacjach z innymi przedstawicielami zawodów medycznych (przede wszystkim relacji lekarz – fizjoterapeuta), ale również przepisów prawa. Oba elementy nie są łatwe, ale w przypadku przepisów należy wskazać te, które szczególnie podnoszą rangę zawodu fizjoterapeuty, a dokładniej – potwierdzają ją, zgodnie z nadanymi uprawnieniami określonymi przepisami ustawy o zawodzie fizjoterapeuty.

Nowe uprawnienia

Pierwsze znaczące zmiany zostały wprowadzone w ramach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej. Na podstawie wprowadzonych zmian od dnia 1 stycznia 2019 r. fizjoterapeuta nabył faktyczne uprawnienie do dokonania m.in. oceny stanu funkcjonalnego świadczeniobiorcy przed rozpoczęciem fizjoterapii czy zaplanowania postępowania fizjoterapeutycznego (w ramach tzw. wizyty fizjoterapeutycznej). Jedyny wyjątek dotyczy sytuacji, gdy skierowanie wystawia lekarz specjalista w dziedzinie: rehabilitacji ogólnej, rehabilitacji medycznej lub rehabilitacji w chorobach narządu ruchu. W takim przypadku skierowanie to może zawierać zlecone zabiegi fizjoterapeutyczne oraz liczbę poszczególnych zabiegów w cyklu. Ale nawet w takim przypadku fizjoterapeuta, który poweźmie uzasadnione wątpliwości odnoszące się do zleconych zabiegów fizjoterapeutycznych, może dokonać zmiany skierowania we wskazanym zakresie po konsultacji z lekarzem, który wystawił skierowanie, i odnotowaniu tego faktu w dokumentacji medycznej. Powyższe regulacje odnoszą się do świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych i domowych.

Karta indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej

Kolejne istotne zmiany weszły w życie z dniem 14 kwietnia 2020 r. na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania. Z tym dniem wprowadzono kartę indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej (§ 2 ust. 3 pkt 7 rozporządzenia), która zawiera: 1. dane pacjenta; 2. informacje dotyczące stanu zdrowia, stanu funkcjonowania (z uwzględnieniem Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia – § 7 ust. 2 rozporządzenia) oraz postępowania fizjoterapeutycznego, w tym: a) rozpoznanie choroby, problemu zdrowotnego, urazu lub rozpoznanie ciąży oraz informacje o chorobach przebytych i współistniejących oraz opis stanu funkcjonowania, b) dane o postępowaniu fizjoterapeutycznym i jego wykonaniu, c) opis udzielonych świadczeń zdrowotnych, d) zalecenia, e) informacje o wydanych orzeczeniach, opiniach lub zaświadczeniach. 3. datę i rodzaj wykonanego zabiegu leczniczego; 4. datę dokonania wpisu; 5. oznaczenie fizjoterapeuty udzielającego świadczenia zdrowotnego (imię i nazwisko, tytuł zawodowy, numer prawa wykonywania zawodu oraz podpis) – w przypadku świadczeń szpitalnych wpisów w karcie indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej dokonuje fizjoterapeuta sprawujący opiekę nad pacjentem, a wpisów o wykonaniu czynności określonych w planie postępowania fizjoterapeutycznego – fizjoterapeuta realizujący plan (§ 18 ust. 7 rozporządzenia). Do karty indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej dołącza się skierowanie, jeżeli stanowi podstawę udzielania świadczenia. Należy pamiętać, że osoba wystawiająca skierowanie zobowiązana jest do przekazania informacji zawartych w dokumentacji indywidualnej wewnętrznej pacjenta niezbędnych do przeprowadzenia badania, konsultacji lub leczenia (§ 9 ust. 2 rozporządzenia). Wpisów w dokumentacji należy dokonywać niezwłocznie po udzieleniu świadczenia zdrowotnego, z zapewnieniem niezaprzeczalności i integralności danych. Dodatkowo fizjoterapeuci nabyli również uprawnienie do dokonywania wpisów dotyczących monitorowania bólu (§ 18 ust. 9 rozporządzenia). Omówione powyżej zmiany z jednej strony urealniają samodzielność zawodową fizjoterapeutów, a z drugiej – zwiększają odpowiedzialność za pacjenta. To bowiem na fizjoterapeucie ciąży obowiązek podjęcia decyzji o sposobie prowadzenia fizjoterapii i rzetelnego odnotowywania w dokumentacji medycznej wszystkich niezbędnych informacji. W przypadku sporu z pacjentem to dokumentacja medyczna stanowi podstawowy dowód co do zaistniałych zdarzeń i udzielonych świadczeń.